منابع

بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علیک یا اباصالح المهدی ادرکنی

شیعیان در هر دورانی نسبت به معصوم زمان خود و امام آن دوران وظایف و تکالیفی دارند که هر کس این تکالیف را رعایت کند، به مسیر حق راه یافته و تمام امور دنیا و آخرتش به بهترین وجه سامان می‌یابد. در این زمان که ولی اعظم الهی  به دلیل رفتار مردمان از دیدگان پنهان است، وظایف شیعیان از گردن‌شان ساقط نشده؛ بلکه مضاعف گشته و نسبت به آن عزیز الهی تکالیفی دو چندان دارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین وظایف منتظران اشاره می‌کنیم:

۱.شناخت و معرفت نسبت به امام:

بر اساس روایات متعددی، ورود به صراط مستقیم و حرکت به سمت خدا جز با شناخت امام و حجت خدا ممکن نیست و اگر کسی بدون این که امام زمان خودش را بشناسد از دنیا برود، مرگش مرگ جاهلانه و همراه با نادانی خواهد بود. البته شناخت هم مراتبی دارد. مرتبه ابتدایی، شناخت تاریخی و شناسنامه‌ای امام است و مرتبه بالاتر، شناخت جایگاه، ویژگی‌های والای امام، نقش امام در عالم هستی و زندگی انسان­ها، رشد و حرکت آنها به سمت خدا است. بر شیعه لازم است که درباره این مسأله مطالعه، پرس‌وجو و تفکر کند و حتی به خود امام متوسل شود و از او بخواهد که او را در این مسیر یاری کند و بر معرفتش نسبت به این امر بیافزاید.

۲. حرکت در راستای خواست امام:

امام نزدیک‌ترین مخلوق به خداوند و حجت خدا در میان سایر مخلوقاتش است و خواست او عین خواست خدای تعالی است که اگر این خواست محقق شود، بهترین حالت در هر زمینه‌ای است که بهتر از آن قابل تصور نیست. بنابراین تلاش برای تحقق خواست امام، همان انجام خواست خداست که این بالاترین عبادت و مصداق بهترین نوع بندگی خدای متعال است. از طرف دیگر تلاش برای حرکت در راستای خواست امام، لطف و عنایت ویژه الهی را شامل حال انسان می‌کند که نتیجه آن، سامان یافتن امور دنیا و آخرت انسان به بهترین وجه ممکن است.

۳.انتظار امر فرج و تلاش برای زمینه‌سازی ظهور امام زمان

مهم‌ترین دغدغه تمام انبیاء، اهل بیتb و اولیاء الهی و اصلی‌ترین هدف و وظیفه همه آنان در طول تاریخ، نجات انسان‌ها از هلاکت و ظلمت، و هدایت آنها به سعادت و رستگاری حقیقی در دنیا و آخرت بوده است. این مهم، اصلی­ترین خواست آنهاست و همانطور که اشاره شد، بالاترین نوع بندگی خدای متعال، تلاش برای حرکت در راستای تحقق خواست حجت و ولی خداست. مهم‌ترین خواست و دغدغه امام زمانf در این دوران تحقق امر فرج و فراهم شدن زمینه‌های ظهور مبارک ایشان است؛ زیرا که نجات انسان­ها جز با تحقق امر فرج و ظهور منجی موعود حاصل نمی‌شود. با تحقق فرج است که حکومت توحیدی عالم‌گیر می‌شود و عدل الهی در تمام عالم فراگیر می‌شود و زمینه برای رشد و تعالی معنوی توأم با سعادت و رفاه مادی به بهترین وجه ممکن برای همه انسان‌ها فراهم می‌شود و این بالاترین خواست اولیاء الهی در تمام طول تاریخ بوده است.

پس اگر بهترین و بالاترین نوع بندگی تلاش برای تحقق خواست حجت و ولی خداست و بالاترین و مهم‌ترین خواست ولی خدا و امام زمان در این دوران و بلکه در تمام دوران‌ها، تحقق امر فرج و ظهور بوده است. واضح است که بالاترین و بهترین نوع بندگی و مهم‌ترین وظیفه شیعیان در این دوران انتظار فرج و تلاش برای فراهم شدن هر چه بیشتر زمینه‌های این امر مبارک است و هر کدام از ما باید تلاش کند تا بفهمد که چگونه و به چه وسیله‌ای می‌تواند در این مسیر قدمی هر چند کوچک بردارد و چگونه می‌تواند در این امر عظیم سهمی هر چند ناچیز داشته باشد و تمام همّ و غمّ خود را متوجه این مسأله كند و این همان است که در روایات متعددی به آن اشاره شده است که «افضل اعمال امتِ اسلام، انتظار فرج است» (بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۳۱۸)

                                                                             تالیف : علی عامل سلوکی

بسم الله الرحمن الرحیم  

نهم ربیع الاول روز عزت و شکوه

همانگونه که برخی از لیالی همانند شب قدر به جهت نزول قران در آن شب در دین مبین اسلام از جایگاه بسیار والا و ارزشمندی برخوردار است همین گونه نیز برخی از روزها و ایام است که یوم الله بلکه یوم الله اکبراند که نهم ربیع الاول در این شمار بلکه اشرف این ایام است. اما با کمال تأسف مشاهده می‌شود این روزِ با این عظمت آنچنان که باید مورد توجه قرار بگیرد مورد اهتمام واقع نشده و بالطبع سلوک و تمسک به حقیقت ولایت که ارزش و اعتبار نهم ربیع از آن است کم رنگ و به هیچ عنوان در خور چنین حقیقت بی‌بدیلی نیست. بر همین اساس نوشتار حاضر پس از بررسی علل این عدم توجه به این نتیجه رسیده که عدم درک چرایی نیاز به امام علیه السلام بخصوص امام حاضر و حی این زمان علت این خسران و عدم تمسک واقعی است. لذا این مقاله بر آن است تا اندکی از جایگاه رفیع ولایت امام عصر علیه السلام که در واقع یوم الله نهم ربیع تجلی گاه اصلی این حقیقت است و نیز واقعیت، چگونگی و چرایی نیاز به تمسک به ولایت حضرت بقیه الله اعظم ارواحنا له الفداء را برای وصول به عبودیت حق تعالی به بحث و بررسی گذارد. باشد به لطف پروردگار حکیم و کریم ضرورت چنگ زدن به دامان پرمهر امام عصر علیه السلام بر همگان آشکار و هویدا گردد. در همین راستا بدون مقدمه به این مبحث ورود یافته و مختصری از این مهم در ادامه مورد کنکاش قرار گیرد:

خداوند متعال انسان را به گونه‌ای آفریده که همواره خواستار بقای ابدی و همیشگی است و هرگز زوال و نیستی را برنمی‌تابد و برهمین اساس است که هر انسانی دوست دارد همیشه و در همۀ ایام موجود باشد. از آن سوی نیز خدواند متعال چنان قوای وجودی انسان را ترسیم نموده که برای وصول به این هدف یعنی همان سیر به مدارج کمال بتواند این راه را بپیماید. ( الَّذي خَلَقَ فَسَوَّى * وَ الَّذي قَدَّرَ فَهَدى‏ (۳-۲) الاعلی ) و (قالَ فَمَنْ رَبُّكُما يا مُوسى‏ * قالَ رَبُّنَا الَّذي أَعْطى‏ كُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدى)‏ (طه، ۵۰-۴۹) یعنی خداوند متعال روح انسان را به گونه ای آفریده که ذاتا تشنه کمال و طی نمودن پله‌های ترقی است و در این مسیر نیز حد و مرزی نمی‌شناسد دلیل آن نیز این است که روح انسان دارای ظرفیت‌های ویژه و بخصوصِ بالقوه‌ای است که می‌تواند آنها را به فعلیت درآورد. به بیان دیگر انسانی که در سرشت و نهانخانه قلبش شمه‌ای از اسماء و صفات خداوند متعال بودیعت گذارده شده است (وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها...) (البقره، ۳۱) می‌تواند این حقایق بالقوه را که از کمترین حد برخوردار است با پرورش و تربیت به کمال و بقای پایداری ارتقاع دهد. اما هر انسانی برای وصول به این مهم همواره باید بیش از پیش خود را در معرض تجلی اسماء و صفات خداوند متعال قرار دهد. ( وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقينُ) (الحجر، ۹۹) لکن نباید فراموش کرد، سیر در این وادی و پرورش روح در این مسیر فقط در زیر لوای ولایت امام زنده هر زمان میسر می‌گردد و از همینجاست که فرمود (من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته الجاهلیه) (وسائل الشيعه، ج ۱۶، ص ۲۴۶) زیرا امام علیه السلام مظهر تام و محل تجلی کامل اسماء و صفات خداوند متعال و واسطۀ فیض بین بندگان و پروردگار عالم است. او عالم به تمام ابعاد و اضلاع پنهان و آشکار روح و قلب انسان و همه مخلوقات برای پرورش و ارتقاع حقیقت ذاتی‌شان در جهت آینۀ تجلی صفات و اسماء پروردگار متعال گردیدن است. (... وَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ أَحْصَيْناهُ في‏ إِمامٍ مُبينٍ) (یس، ۱۲) و از آن سوی چون غنی بذات فقط خداست و دیگران هر چه دارند از غنای اوست لذا هر کس به امام علیه السلام که محل ظهور و بروز کامل اسماء و صفات است واصل گردد در واقع به خدا وصل گردیده چون امام مانند اینه‌ای است که نور پروردگار را انعکاس می‌دهد و خود فقر محض رب عزیز است همین نیز معنای جملۀ توحید و ولایت در واقع دو روی یک سکه‌اند می‌باشد. یعنی چون همه اسماء و صفات اصالتا مختص و ویژه خداوند متعال است و هیچ کسی در آن سهمی ندارد الا بتبع و در طول او لذا هر شخصی به محل تجلی اسماء و صفات متصل گردد در واقع آیئۀ تجلی اسماء و صفات حضرت حق گردیده است و درست به دلیل همین اهمیت است که ولایت ائمه علیهم السلام به شناخت پروردگار و نیز رسول پیوند خورده و از آن سوی نیز عدم شناخت امام علیه السلام برابر با ضلالت در دین که در واقع همان کفر و شرک است بیان گردیده است همان گونه که فرمود:

 اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَ‏ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَ‏ عَرِّفْنِي‏ حُجَّتَكَ‏ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي(بحار الأنوار، ج۵۲، ص: ۱۴۷)

و در همین راستا است که امام رضا علیه السلام یکی از شروط ورود در حصن حصین توحید را وجود مبارک خودشان یعنی همان حقیقت ولایت بر می‌شمرد لذا نهم ربیع روز ولایت امام عصر ارواحنا له الفداء تجلی گاه و  نقطۀ عطفی در نیل به شناخت رکن دین، توحید و خروج از شرک خفی و جلی است. هر چند اجداد آن بزرگوار فرموده‌اند همۀ ما اهل بیت همانند هم هستیم... ( لانا کلنا واحد... ) اما نباید از این اصل غفلت ورزید که هیچ کدام از انبیاء و حتی اجداد طاهرین آن بزرگوار همانند وجود مقدس حضرت بقیه الله ارواحنا له الفداء از حیث تلألوی نور ولایت و انعکاس حقیقت اسماء و صفات در پرتو افکنی آن نور بویژه در برپا نمودن حکومت الهی جهانی که سراسر گیتی را فرا می‌گیرد به مانند حضرت مهدی علیه السلام موفق به ظهور و تجلی اسماء و صفات خداوند متعال در این بُعد نگردیده‌اند. و شاید به دلیل همین جمال جمیل به طاووس بهشتیان ملقب گردیده است. ( بحارالانوار، ج۵۱، ص ۱۰۵،باب اول،حدیث ۴۱) لذا انسانی که تمام وجودش تمنای بقای تا ابد دارد تنها با پیوند به ولایت او است که می‌تواند به ابدیت و خلود دست یازد و باقی به بقای حق گردد که خود فرمود: (عبدی اطعنی اجعلک مثلی، انا حیا لایموت اجعلک حیا لایموت... بنده من! مرا اطاعت کن تا تو را مثل خود سازم. من زنده‌ای هستم که نمی‌میرم تو را هم زنده‌ای قرار دهم که نمیری... )(الجواهر السنیه ص ۷۰۹) در نتیجه عدم شناخت و عدم تمسک واقعی به ولایت حضرت ولی عصر علیه السلام حقیقتا به عدم پرستش خداوند متعال و خسران بی‌پایان منتهی می‌گردد. اما از آن سوی نیز طلب و عمل به فرامین و توصیه‌ حضرت بقیه الله علیه السلام بخصوص تمنای تعجیل فرج آن بزرگوار از درگاه حق متعال می‌تواند انسان را به این ساحت مقدس و مبارک بیش از پیش موفق بدارد.

پس همیشه یادمان باشد و زیاد بگوییم :  اللهم عجل لولیک الفرج

فهرست منابع :

سوره الاعلی، آیه ۲ و۳ و طه، آیه ۵۰.

سوره البقره، آیه ۳۱.

سوره الحجر، آیه ۹۹.

حر عاملی، وسائل الشيعه، ج ۱۶، ص ۲۴۶.

سوره یس، آیه ۱۲.

علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج۵۲، ص: ۱۴۷.

علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۲۶، ص ۱۶.

علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، ص ۱۰۵،باب اول،حدیث ۴۱.

حرعاملی، الجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه، ص ۷۰۹.