بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا صاحب الزمان (روحی لتراب مقدمک الفداء)
جایگاه سوره توحید در بیان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم )

نویسنده: مرتضی اثنی عشری*

رسول خدا صلی الله علیه و آله :
من خوف داشتم که عذاب الهی در شب یا روز (بر این امّت) فرود خواهد آمد تا این که جبرئیل نازل شد و سوره‌ی «‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ» را آورد، آنجا یقین کردم که خداوند امّت مرا بعد از نزول این سوره عذاب نخواهد کرد... خوشا به‌ حال کسی که آن را تلاوت نماید... تلاوت این سوره باعث نجات از جهنّم است.... ⁽¹⁾

سوره توحید را زیاد بخوانید زیرا این سوره نور قرآن است. ⁽²⁾
بنای آسمان‌های هفتگانه و زمین‌های هفتگانه بر اساس «‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ» نهاده شده است یعنی آفرینش آن‌ها دلالت بر توحید و معرفت صفات خدای سبحان می‌باشد. ⁽³⁾
به همین خاطر نام دیگر این سوره را " اساس " می نامند.
کسی که این سوره را بخواند و بدان توجّه کند خداوند وی را دوست می‌دارد و کسی که خدا او را دوست بدارد، اهل سعادت و نجات خواهد بود ⁽⁴⁾
ایعجز احدکم ان یقراء ثلث القرآن فى لیلة ؟:  آیا کسى از شما عاجز است از اینکه یک سوم قرآن را در یک شب بخواند .
یکى از حاضران عرض کرد: اى رسول خدا! چه کسى توانائى بر این کار دارد؟! پیغمبر فرمود: اقرؤا قل هو الله احد: سوره قل هو الله را بخوانید. ⁽⁵⁾
هر کس سوره توحید را به‌ جهت تعظیم و بزرگداشت تلاوت کند خداوند او را از عذاب دوزخ ایمن می‌نماید. ⁽⁶⁾
هر کس که قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را هنگام خواب سه مرتبه بخواند، خداوند پنجاه هزار ملک را بر او موکّل می‏نماید تا در آن شب حراستش کنند. ⁽⁷⁾
و نیز فرمود: هر کس توحید را در قبرستان یازده مرتبه بخواند و ثوابش را هدیه‌ی اموات نماید به‌ تعداد آن اموات به ‌او ثواب و پاداش داده می‌شود، و این سوره‌ی مبارکه خود حرز و ایمنی از هرگونه آفت و خطر می‌باشد ⁽⁸⁾
همچنین در حدیثی از حضرتش آمده است: هر کس این سوره را قرائت کند چنان است که یک‌ سوم قرآن را خوانده و به ‌عدد هر یک از کسانی که به‌ خدا و ملائکه و کتاب‌ها و رسولان او و روز معاد ایمان آورده‌اند، برایش حسنه نوشته می‌شود.⁽⁹⁾
و نیز می‌فرماید: آن کس که این سوره‌ را بخواند رحمت خداوند وی را احاطه می‌کند و خدای تعالی با رحمت بر او نظر می‌نماید و هر گونه خواسته‌ای که دارد، خداوند متعال وی را ارزانی می‌دارد. ⁽¹⁰⁾
و امام صادق علیه السلام می‌فرماید: زمانی که رسول خدا(ص) بر جنازه‌ی سعد بن معاذ نماز گزارد، فرمود: نود هزار فرشته که در میان آن‌ها جبرئیل نیز بود بر جنازه‌ی او نماز گزاردند، من از جبرئیل پرسیدم: او به‌ خاطر کدام عمل، مستحقّ نماز گزاردن شما شد؟ گفت: به ‌خاطر تلاوت «‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ» در حال نشستن و ایستادن و پیاده و رفت و آمد و در همه‌ی حالات. ⁽¹¹⁾
و نهایتا شباهت امیرالمومنین علیه السلام با سوره توحید از بیان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
حضرت امام باقر (علیه السلام) از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل می‌کند که به ‌امیرالؤمنین(ع) فرمود: یا علی! تو نمونه‌ی سوره‌ی «‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أحَدٌ» هستی، هر کس آن را یک بار بخواند یک‌سوم قرآن را خوانده و اگر دوبار بخواند دوسوم قرآن و اگر سه‌بار بخواند تمامی قرآن را ختم کرده، و نیز هر کس تو را تنها قلباً دوست بدارد ثواب (اعمال) یک‌سوم امّت را دارد و اگر قلباً تو را دوست بدارد و با زبان تو را یاری کند ثواب دوسوم و اگر قلباً تو را دوست بدارد و با زبان یاری نماید و با جوارح و اسلحه تو را نصرت دهد ثواب تمامی این امّت را خواهد داشت. ⁽¹²⁾
و من الله التوفیق

* دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ تشییع

---

1- بحار ج 92 ص 361
2- الدعوات ص 84
3- ختوم و اذکار ج1 ص190
4- مجمع‌البیان، ثواب‌الاعمال ص 285.
5- تفسیر نمونه ج27 ص 429)
6- مجمع‌البیان، ثواب‌الاعمال ص 285
7- الکافی، ج 2، ص 620
8- مجمع‌البیان، ثواب‌الاعمال ص ۲۸۵
9- مجمع‌البیان، منهاج ص 443
10- خواص الآیات ص 167
11- امالی صدوق ص ۲۳۸، بحار ج 92 ص 346
12- مسند احمد